WEJANGAN GATHUTKACA WINISUDA
Arimbi :
Anaku lanang ngger Gatutkaca, pun
ibu rumangsa bungah kang sarta bombong kang tanpa upama, ya sabab wus kelakon
nyumurupi anggon mu jumeneng nata ing Pringgondani iki kulup.
Mung wae kulup. anaku lanang bocah bagus.
Eling elingen pitungkase pun ibu yo ngger..Jeneng sira kudu
tansah ngunjukake puji syukur konjuk ana ngarsaning Gusti zat kang akarya jagat
ana jroning kahanan apa wae ya kulup.
Luwih luwih ana jroning wektu iki jeneng sira wus sinung
kanugrahaning Gusti, awujud kalenggahan narpati. Sabab sing sapa wonge tansah
ngunjukake rasa syukur marang ngarsaning Gusti ing mengkone bakal ditikelake
kanikmatane ya ngger.
Nanging kosok baline kalamunta manungsa ora demen nyukuri
marang nikmating Gusti. ing kana bakal gedhe pidananing Gusti kulup.
Wondene kang angka loro jeneng sira kudu tansah nggedhekake
marang kesabaran. Sabar jroning nindakake bebener, sabar jroning ninggalake
laranganing agama, kang sarta sabar nalika nampa pacobaning Gusti.
Luwih luwih jroning slriramu nindakake kawajibaning
narendra mesti akeh goda pangrencana kang bakal dadi pepalangmu. Mula sing
sentosa jiwamu ya ngger, ndak kekudang jeneng sira dadia narendra gung
binatara hanjayeng bawana ingkang tan sah sinuyudan dening sakabehing kawulamu,
ya ngger,,
Werkudara : Haaa……Gatot, anaku lanang wong gagah, wong jarot. Sawise
kowe dadi ratu aja ban jur lali marang asal mulanira.
Aja nganti kewetu ana tembung kacang lali marang kulite. Asalmu
saka kawula lan bakal bali maneh marang kawula. Marga dadi ratu kuwi ora salawase, sabab winatesan marang umur lan wanci. Mula aja demen gawe lara marang
rasaning kawulamu. Cukupana apa butuhe lan turutana apa karepe. Cedhakana
para kawulamu, luwih luwih marang kawula cilik.
Ana tetembungan, sing sapa wonge kepengin awet olehe dadi
wong kuwasa lan kepengin awet anggone dadi wong drajat lan wong pangkat kudu
demen nyedak marang kawula cilik.
Aja nganti nalika durung dadi lan nalika kepengin dadi. Kowe
tansah nyedak nyang kawulamu. Nanging bareng wus dadi kowe banjur ora eling marang
kawulamu.
Nyedak yen nyedako, wanuh wae ora, Yen nganti ngono tumindakmu
eling-elingen dudu sapa sapa sing bakal ngadepi, nanging aku dewe WERKUDARA
sing bakal ngadepi.
Puntadewa : Kulup.. Kaki Prabu Gatutkaca. Pawitane wong ngasta praja
kudu ngenggoni sipat patang perkara yaiku; Prasaja, Sentosa, Wibawa, lan Wicaksana.
Tegese Prasaja, sakabehing tumindak, tandang tanduk, solah
bawa, muna muni, mung tansah lugu, nora ginawe gawe kang mahanani dadi wagu.
Kabeh katindakake kanthi apa mestine ora mung sabab nuruti
marang pakartining hawa napsu.
Kang pindone yaiku Sentosa : lire ya sentosa laire ya batine,
sentosaning lahir binudi daya srana hangulah raga, sabab yen ragamu nora
sentosa, nora wurung jeneng sira ora bakal bisa nindakake kewajibanmu nggone
dadi narendra.
wondene sentosaning batin, binudi srana demen ngudi marang
ulah rasa lumantar kawruh lan ngelmuning agama kang tundone jeneng sira kaki
prabu bakal bisa nindakake marang laku
darma .
Kang angka telu yaiku : Wibawa. Sipating Nerendra yen tan
sinung kawibawan prasasat aji godong jati aking. Wondene pirantining kawibawan
yaiku kanthi srana ukum lawan ganjar. Nindakna dana wesi asat, nora ambahu
kapine. Nadyan liyan brayan yen pranyata gede labuhe marang praja kudu ginanjar
samurwate, ananging kosok baline, nadyanta sanak kadang putra sentana yen ta
nandang luput wajib nampa pidana tanpa wigih hareringa.
Wondene kang pungkasan yaiku: Wicaksana. Lire nora mbedak
mbedakake mungguh marang kawulamu. Gede cilik tuwa enom lanang wadon sugih
miskin, Kabeh kudu rinengkuh pada.
Luwih luwih Negara
Pringgondani dumadi saka pirang pirang pulo, ingkang mahanani dumadining pirang
pirang suku bangsa, basa, lan agama.
Ya mung kanthi srana kawicaksanan mau nggonmu bakal bisa
ngesuhi marang praja Pringgondani. Kaki Prabu.
Kresna : Kulup, Kaki Prabu Gatutkaca.
Sejatine sakabehing piwulang luhur wus kaandarake marang jeneng sira Kaki
Prabu. Wiwit saka wong atuwamu sakloron kang tetela bangkit asung wewangson
lan tuladha marang laku kang utama, luwih luwih ingkang uwamu yayi Prabu
Punta.
Nanging sakabehing pitutur kang sarta pituduh becik mau ora
bakal bisa ndayani apa apa kalamun tan katindakake.
Mula ya kulup,,kaki Prabu. Jeneng sira iku jejering satriya
tama kang wajibe kudu ngenggoni kang sarta nindakake marang darmaning
satriya.
Tembung Satriya mono tegese kudu bisa manunggalake telung
perkara, yaiku: Ati, Lathi, lawan Pakarti kudu nyawiji. Aja nganti geseh
salah sawiji. Sabab yen nganti gotang ateges tetel jiwa kasatriyanmu,.. ya
kulup. Apa maneh jroning Kaki Prabu ngasta pusaraning praja Pringgondani. Sira
kudu nduweni adeg adeg ingkang bakoh.
Aja nganti gampang kena pangrimuking kawruh gugon tuhon.
Sakamubarang kang durung kinaruan kudu mbok nyatakake luwih disik kareben pernah anggonmu tumindak.
Arjuna : Anakku lanang nggeer, bocah bagus,..
anak anung anindita. Pitungkase pun paman, sawise anak mas Prabu jumeneng nata
ndak kekudang haywa kongsi darbe ambeg Adigang, Adigung, miwah Adiguna.
Ngendelake dumeh sinung panguwasa, sinung kasekten lan sugih
kagunan.
Sabab elinga ya nggeer. Sakamubarang kang ana ing ndunya iki
ora ana kang sipat sampurna,lan mung nggur sawetara dumadine.
Wondene kang kagungan kasampurnan kang sarta asipat langgeng
ora ana liya muhung Gusti ingkang murbeng dumadi.
Lamun anak mas Prabu bisa tuwajuh nyingkiri marang ambeg
telung perkara mau, pun paman percaya, anak mas bakal dadi narendra gung
binatara kinacek pepadaning ratu, sinuyudan sagung kawula dasih ya
nggeer.
Nakula : Putraku ngger kaki Prabu Gatutkaca.
Sipating narendra mono aja nganti demen cidra ing ubaya. Yaiku kang ingaranan
berbudi bawa leksana kang mengku teges, saguh netepi marang pangandika kang
wus kawedar.
Nadyan katone sepele tur to gampang diucapake, parandene
durung kinaruan saben manungsa bisa nindakake. Sabab wus akeh tuladha lan
buktine. Nalika durung dadi panguwasa, kabeh janjine diwutahake nganti jagat
prasasat kebrebegen dening pangucape, nanging nalika wus kasembadan dadi
panguwasa jebul kabeh mau babar pisan ora ana bukti lan kasunyatane.
Marma kang mangkana anak mas Prabu, banget eling elingen
pitungkasing pun paman iki ya anak mas. Supaya anggonmu ngasta praja tetep
tansah sinuyutan dening sagung kawulamu nganti tekan purnaning kwajibanmu
ngasta praja.
Sadewa : Demena dana driyah. Luwih luwih
sipating narendra kang kudu bisa dadi tepa tuladha tumrap marang sakabehing
kawulane. Yen Ratu gustine demen dana mesti bakal ditulad dening para kawulane
kang wus pada mapan uripe. Kanthi mangkana bakal dadi srana nggone bisa ngentas
marang kasengsayaning para kawula kang isih sengsara uripe. Uga kanggo nuwuhake
rasa katresnan marang pepadhane.
Emong ingemongan, kurmat kinormatan, kajen kinajenan kang
sarta banjur pada guyub rukun saeyeg saeka kapti manunggal gilig golong gumolong
gegolongan satemah bakal mahanani sentosaning Negara Pringgondani.
Semar : Dadi pangarsa utawa pengarep kuwi aja dadi pengurup nanging bisaa ngarepi
aja demen ngarep arep lan aja kulina arepan.
Dadi pengurus aja dadi penguras ning bisaa ngurusi aja nganti
dadi urusan. Penyakit panggoda ning manungsa namung mapan wonten telung perkara
inggih punika: Banda dunya, Drajat pangkat Semat, lan Wanita. Nalika durung
sugih kepengin sugih,mula banjur kabeh cara lan rekadaya miwah rekayasa
digunakake, ora metung halal haram bakune bisa urip ketunggon banda. Tan
kocapa mbareng mpun sugih banda, isih ngaya ngangsa angsa kepengin urip wukti
wibawa mulya kanti srana nggayuh panguwasa. Amarga darbe panganggep, ya kanthi
darbe panguwasa niku wau bisa luwih kajen uripe. Hlah ..nek mpun ngoten niku,
adakan mbanjur teka panggoda kang angka telu, nggih niku wanita. Niku nggih mpun
kathah contone. Nggih ta. Saniki kula mung ajeng caos peling. Gandeng sampeyan
mpun madeg raja, utawi sinung wahyuning ratu, ibarate wong mentas nampi
nugraha.
Sirikaning wong bubar nampa Nugraha niku enten warni kalih. Ambak niki
dudu klebu piwulanging agama, nanging mung mujudake budaya,ewadene nek sampeyan
ajeng ngandel nggih prayoga:
1.
Aja tilik bayi sing durung umur selapan.
Contone
nalika ndara Werkudara bubar nggayuh wahyu widayat banjur niliki bayine
Abimanyu sing nembe lair
2.
Aja gepok senggol kalih wanita sajrone patang puluh dina patang puluh bengi. Contone
nalika jaman lakon wahyu cakraningrat. Lesmana, Samba, ora kuwat kedunungan
wahyu merga ketaman panggodaning wanita.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar